Poetin de baas?

Simone Juffermans over gascontract met Rusland op 29 maart 2022

“Hij kan betaling in roebels afdwingen”

Voorgeschiedenis

De afgelopen 20 jaar werden de verhouding tussen Rusland en het westen steeds meer gespannen. Tot voor kort was de inval in Georgië daarin het meest prominente dieptepunt.

Context

Door de Russische inval in Oekraïne op 24 februari 2022, ontstaat discussie over de wenselijkheid van gaslevering uit Rusland. Europese landen zijn afhankelijk van Russisch gas voor hun energievoorziening, tegelijk beseffen ze dat daarmee de oorlogskas van Poetin wordt gespekt en de economische boycot ontkracht.

Roebels

Om de Russische economie te stutten en misschien ook om zijn macht te etaleren, ging Poetin eisen dat westerse landen zouden betalen in roebels. Dat is hoog spel: Europa kan niet zonder gas en Rusland kan niet zonder de inkomsten die dat oplevert. Zowel regeringen als gasbedrijven in Europa noemen dit contractbreuk en weigeren te voldoen aan deze eis.

Feiten

In Ongehoord Nieuws, de talkshow van Ongehoord Nederland wordt op 29 maart 2022 besproken hoe dit zal aflopen. Op 10:52 zegt energiedeskundige Simone Juffermans: “Wat in het contract staat maakt niet uit, Poetin heeft de macht om de gaskraan te sluiten.” Alsof de uitkomst door hem alleen wordt bepaald.

Interpretatie

Juffermans schetst een eenzijdige afhankelijkheid, terwijl deze tweezijdig is. Dit roept vragen op over haar intenties:

• de kans dat ze zich verspreekt is klein omdat ze consistent denkt vanuit het perspectief van een eenzijdige afhankelijkheid
• de kans dat ze een ondoordachte redenering afsteekt is ook klein: ze zit aan tafel door haar deskundigheid rond dit onderwerp
• het grootst is de kans dat ze Poetin wil presenteren als de belangrijkste machthebber rond de kwestie, ongeacht het leveringscontract en ongeacht de morele aspecten van betaling aan een land dat een oorlog is begonnen. En ongeacht de weigering van westerse overheden en gasbedrijven om hieraan mee te werken.

Hoe zeker zijn we?

De scores (0-9)

Leugensoort: Knieval

Het motief van de uitspraak gaat over macht.

De stelling dat machtsverhoudingen bepalend zijn voor de afloop van het conflict over de betaling van Russisch gas en dat Poetin aan het langste eind trekt zal met hoongelach worden ontvangen door advocaten. Het is ondenkbaar dat bevoegde rechters er veel van heel zullen laten.

Aan wie is de uitspraak wel besteed? Wij vermoeden dat het gaat om Russische diplomaten, correspondenten van media uit dat land en uiteindelijk het Russische leiderschap. De uitspraak is daarmee een lippendienst aan de agressor in een oorlog, leugensoort Knieval.

Een bezwaar dat daartegen gemaakt zou kunnen worden luidt dat Poetin geen agressor is maar slachtoffer van westerse complotten waardoor de oorlog onontkoombaar werd. In een land met vrijheid van meningsuiting mag deze stelling worden uitgesproken. Met dien verstande: zo lang daarvoor geen harde aanwijzingen zijn is het alleen een hypothese. Daarom is het heel onverstandig deze versie te noemen zonder te zeggen dat er ook een versie is waarin Poetin wel de agressor is. Voor het imago van Poetin als wereldleider is de laatste versie overigens de meest complimenteuze.

Effecten van de uitspraak

De uitspraak bij Ongehoord Nederland heeft weinig publiciteit gekregen. De context van de discussie over betaling voor Russisch gas des te meer. Bij een deel van het publiek zal angst ontstaan over tekort aan gas en de kans dat de agressie van Poetin verder zal gaan dan het bezetten van Oekraïne, waardoor de neiging ontstaat tot toegeven. Het dilemma is dat dit gelijk staat aan het belonen en daarmee stimuleren van agressie. Aan talkshowtafels en vooral achter de schermen worden overuren gedraaid door diplomaten, geopolitiek adviseurs, lobbyisten en politici voor het duiden van dit dilemma.

Doelgroepen

In discussies over de gevolgen van stijgende energieprijzen bestaat vaak bezorgdheid of lagere sociale klassen het hoofd boven water kunnen houden. Asha van de doelgroep Precariaat is regelmatig een week van huis. Ze reist dan meestal per trein, de tarieven daarvan zullen minder sterk stijgen dan die van het vliegtuig, dus dat is relatief gunstig. Maar ze is wat kouwelijk dus als ze thuis is zet ze graag de verwarming op 20. Dit zou kunnen betekenen dat ze op den duur meer moet gaan werken.

Greg van de Werkende middengroep prijst zich gelukkig dat hij geitenhouder is en geen tuinder. Geiten kunnen goed tegen kou, maar dat de gasprijs nieuwe complicaties oplevert binnen de krappe bedrijfsvoering is zeker. Greg overlegt met zijn partner of ze zullen investeren in zonnepanelen (om minder afhankelijk te zijn van fossiel) of dat ze het geld bewaren voor toekomstige tegenvallers.

Advies aan de zender

Het advies aan Simone Juffermans en de redactie van Ongehoord Nieuws is om stil te staan bij meerdere zienswijzen en meerdere belangengroepen bij het bespreken van nieuwsitems. Houd er rekening mee dat niet altijd machtsverhoudingen de doorslag geven in het verloop van een conflict, zoals Rusland bij de inval in Oekraïne ook duidelijk heeft gemerkt.

Advies aan ontvangers

Hoop houden, moed aanwenden en samenwerken zijn belangrijke manieren om goede oplossingen te vinden, zodat je niet verzandt in onmacht of stress. Dit helpt ook bij het verteren van nieuws dat mogelijk onmacht wekt.