Joop op hellend vlak

Online opiniepagina Joop over Pieter Omtzigt bij Buitenhof op 17 september 2023

“Omtzigt houdt delen van zijn programma geheim”

Tegenstelling

Pieter Omtzigt zegt op 17 september bij Buitenhof zijn complete programma pas in oktober te willen prijsgeven. Joop ziet redenen om te spreken van geheimhouding. Wat wordt daarmee bedoeld en waar komt die tegenstelling vandaan?

Verkiezingen in aantocht

Begin juli viel het kabinet, waardoor dit najaar verkiezingen nodig zijn. Spindocters van grote partijen die gewend raakten aan het gekrakeel van populisten, krijgen nu een tegenvaller: een nieuwe partij met een heel redelijk geluid die electoraal zeer veelbelovend is.

Buitenhof

Bij Buitenhof krijgt Omtzigt meer dan 25 minuten de tijd om te verklaren waarom hij het zo goed doet in de peilingen en hoe hij de hoge verwachtingen gaat waarmaken.

Joop doet er verslag van. Deze website noemt zich de opiniepagina van BNN VARA, de redactie zegt erbij: “met nieuws, bijdragen van opiniemakers en debat tussen bezoekers.” De naam van de opiniemaker die dit stuk schreef wordt niet gegeven. Wij trekken daaruit niet de conclusie dat die naam geheim moet blijven, vast staat wel dat een anonieme opiniemaker een zeldzaam fenomeen is.

Er kunnen best argumenten zijn voor anonimiteit. De redactie van LieSense kiest ervoor om veiligheidsredenen.

‘Vooruitschuiftruc’

In Buitenhof van 17 september zegt Omtzigt dat hij niet al zijn standpunten wil “prijsgeven”. Het woord geheim valt niet in de uitzending, alleen in het verslag van Joop daarover. Daarnaast bevat het stuk woorden als vooruitschuiftruc en VVD-argument.

Interpretatie

Door het gebruik van oordelende termen die onderbouwing missen, toont de auteur zich niet echt een aanhanger van Omtzigt. Terwijl het stuk enerzijds kale feiten noemt, sijpelt daar doorheen de boodschap dat een weldenkend mens niet op Omtzigt kan stemmen. De professionele scheiding tussen feiten en commentaar vervalt, het lijkt stemmingmakerij onder het mom van journalistiek.

Wat zou het doel daarvan kunnen zijn? Waren de lezers van Joop van plan om massaal om te stemmen op de partij van Omtzigt en zien ze daar nu vanaf? Of beleven ze deze werkwijze als een machteloze poging daartoe die mogelijk averechts werkt? Wij kennen de antwoorden niet.

Ongekend

Aan de andere kant is het natuurlijk de vraag of het slim is om je programma onvolledig te presenteren. Wat kan Omtzigt hebben bewogen? Het is ongekend en het past ook niet bij de transparantie die hij zegt na te streven. Hij vraagt bij Buitenhof luchtig waarom hij dit nu allemaal zou vertellen.

Dit zijn de mogelijke verklaringen die wij zien voor deze keuze:

• het ontstijgen van de waan van de dag. Partijen buitelen over elkaar heen van scoringsdrift om met proefballonnen, soundbites en ondoordachte plannen publiciteit te halen, vooral in verkiezingstijd. Omtzigt heeft een andere stijl en dat mag iedereen weten
• Omtzigt werkt nog aan de opbouw van zijn partij. Voordat het programma wordt vastgesteld wil hij nog met zijn kandidaten voor de Tweede Kamer in gesprek over een aantal punten
• Omtzigt zoekt naar een manier om publicitair te pieken, vlak voor de verkiezingen.

Hoe zeker zijn we?

De scores (0-9)

Leugensoort

Door correcte feiten te vermengen met eenzijdige en niet-onderbouwde oordelen over Omtzigt is Joop onzorgvuldig bezig. Het meest waarschijnlijk is de intentie om eer te bewijzen aan de rode wortels van VARA BNN. Dit noemen we een Knieval.

Legitimering

De stemmingmakerij van Joop kan werken als legitimering voor zogenaamde nieuwsmedia die hiervan hun handelsmerk maken.

Bij het schrijven van dit blog loopt een kort geding van Ongehoord Nederland om te voorkomen dat staatssecretaris Gunay Uslu van Cultuur en Media een besluit neemt over intrekking van de voorlopige erkenning van de omroep. We horen de advocaat van ON al beweren: “Ik weet dat mijn cliënt honderd keer vaker journalistiek wangedrag vertoont dan Joop. Gelukkig zit uw rechtbank hier niet om te oordelen over aantallen, u gaat over het principe.” ON zal Joop dankbaar zijn.

Boven water

Tayfun van de groep Precariaat worstelt om het hoofd financieel en emotioneel boven water te houden. Hij is geneigd over ieder onderwerp waarde te hechten aan het eerste wat hij hoort. Mocht hij iets opvangen over de lezing van Joop rond deze uitspraak van Omtzigt, dan zal hij zijn mening vormen op basis daarvan. Hij heeft in zijn woonsituatie een begeleider die hem ondersteunt, maar het omgaan met nieuwsberichten behoort niet tot de prioriteiten.

Beleving

In haar werk als verpleegkundige heeft Meriem van de Werkende middengroep vaak te maken met de uiteenlopende beleving van patiënt en arts. Voor haar is het gesneden koek dat mensen in een verschillende rol heel anders denken over dezelfde situatie. Ze heeft er moeite mee om te bepalen of de kwalificaties van Joop over Omtzigt terecht zijn.

Geduld en alertheid

Onder druk van heftige discussies op sociale kanalen zal het vaker gebeuren dat eenzijdige kwalificaties als vanzelfsprekend gepresenteerd worden. Dit vraagt geduld, incasseringsvermogen en alertheid van wie hiermee te maken krijgt.

Advies aan de zender

Tegenwicht bieden in heftige discussies door zelf ook loze beschuldigingen te doen is een vorm van pot-verwijt-ketel. Een oplossing komt niet dichterbij als je uit stelen gaat nadat je zelf bent bestolen.

Doe van harte mee aan publieke discussies over onderwerpen die je interesseren. Streef naar een goede sfeer en bewaak de zuiverheid door te zorgen dat feiten en eventuele oordelen worden onderbouwd.

Advies aan ontvangers

Het advies aan ontvangers is in dit geval hetzelfde als aan de zender.